VELP/UTRECHT – Afgelopen dinsdag heeft Hedy d’Ancona de Human Included-prijs uitgereikt aan welzijnsorganisatie Ons Raadhuis uit Velp. Deze nieuwe prijs beloont vernieuwende welzijnsconcepten die de participatiesamenleving inhoud geven.
Ons Raadhuis aan de Nieuwstraat te Velp brengt 55-plussers van alle achtergronden samen die vitaal in het leven willen staan. Het combineert een netwerk van zorgprofessionals met de warme betrokkenheid van een huiskamer, waar mensen zelf de regie hebben.
D’Ancona reikte de prijs uit aan Ons Raadhuis tijdens het Festival of Older People, een congres over de vergrijzing en (goed) oud worden in het ZIMIHC Theater in Utrecht. Human Included is een initiatief van de humanistische organisaties achter het Gouden Pact voor de Zorg. Dat is een manifest voor het belang van immateriële zorgaspecten, zoals aandacht voor levensvragen en sociale inclusie. ‘De Rijksoverheid heeft de verantwoordelijkheid daarvoor grotendeels van zich afgeschoven met de introductie van de participatiemaatschappij’, zegt juryvoorzitter Christa Compas, directeur van het Humanistisch Verbond. ‘Wij willen vernieuwende organisaties die echt inhoud aan geven aan dat begrip, zoals OnsRaadhuis, belonen en daarmee de sector en de lokale politiek inspireren. Want van hun steun hangt het succes van dit soort vernieuwing af.’
Medische zorg is vaak niet genoeg
De jury, met daarin onder anderen Gijsbert van Herk, voorzitter van de Raad van Bestuur van Stichting Humanitas Rotterdam en hoogleraar Anja Machielse van de Universiteit voor Humanistiek, koos Ons Raadhuis uit Velp als winnaar op basis van 6 criteria: de ervaringen van gebruikers, ruimte voor menselijke eigenheid, wederkerigheid, inclusie, professionaliteit en ontschotting van de zorg. Compas: ‘OnsRaadhuis is op al die vlakken een voorbeeld. Oprichter Ester Bertholet liep als arts overal tegen hetzelfde probleem aan: medische zorg is vaak niet genoeg. Wanneer mensen met bijvoorbeeld dementie of depressie in een zorgtraject komen, wordt onvoldoende gekeken naar de maatschappelijke context of worden ze daar zelfs uit losgeweekt. Ze komen snel op een zijspoor te staan, terwijl de rest van de maatschappij doordendert. Op vaardigheden die ze wél hebben en het leven zin geven wordt geen beroep gedaan. We kijken te veel naar beperkingen en organiseren de zorg daar omheen, terwijl we meer moeten investeren in de sociale ‘humuslaag’ waarop mensen kunnen terugvallen en waardoor ze mét hun kwetsbaarheden kunnen blijven meedoen. De vorm en betekenis die een beperking in iemands leven krijgt, wordt natuurlijk sterk bepaald door de sociale context.’
Persoonlijke ontplooiing
Met Ons Raadhuis uit Velp is die ‘humuslaag’ volgens Compas op een bijzondere manier gecreëerd. ‘Het is een fysieke omgeving die op de achtergrond sterk leunt op een netwerk van zorgprofessionals, zodat bijvoorbeeld ook vergevorderd dementerende mensen sneller aanschuiven. In de praktijk is dat echter niet zichtbaar. Het is een ontmoetingsplek die er huiselijk uitziet. Welzijn staat er voorop en de grenzen tussen bezoeker, vrijwilliger en professional vervagen. Iedereen draagt bij en geeft talenten door. In OnsRaadhuis kan elke bezoeker activiteiten organiseren waaraan mensen voor een kleine vergoeding kunnen meedoen, van yoga en tai chi tot workshops en cursussen die de persoonlijke ontplooiing stimuleren.’
Jaar van de waarheid
Volgens Compas is de prijs ook een waarschuwing aan de lokale politiek, omdat organisaties als Ons Raadhuis nog weinig steun krijgen. ‘Gemeenten en grote zorgorganisaties moeten nodig uit hun ‘comfort zone’ stappen en aan de slag met thema’s als inclusie, participatie en welzijn. Wat dat betreft is 2018 het jaar van de waarheid, met de gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitzicht. Politieke partijen zouden de concrete uitwerking van participatie en inclusie als speerpunt moeten nemen. Inspirerende voorbeelden zoals OnsRaadhuis zijn er genoeg. Laat ze niet aan hun lot over en steun dit soort initiatieven.’
