ROZENDAAL – Zondag 13 december 2015 was het 71 jaar geleden dat tien jonge mannen werden geëxecuteerd in Rozendaal, dichtbij de Emmapyramide.
Ze zaten gevangen in de kluis van de Rotterdamsche Bank in Velp, tegenover het postkantoor en werden in opdracht van SS-generaal Rauter geselecteerd om te worden doodgeschoten. Als represaille voor burgeraanvallen op enkele Duitse wachtposten.
Het waren stuk voor stuk heldhaftige, moedige jonge kerels, die geprobeerd hadden zich aan te sluiten bij de geallieerden om zodoende te helpen om ons land (verder) te bevrijden. Ze werden naar Velp gebracht uit diverse delen van het land.
Uit respect voor deze mannen werden namens Stichting Velp voor Oranje en het 4 Mei-Comité Velp zondag 13 december bloemen gelegd bij een gedenksteen aan de voet van de Emmapyramide. De Emmapyramide ligt aan het laatste stukje van de Kluizenaarsweg een eindje rechts het bos in.
Geen van de gearresteerde jonge mannen was – voor zover bekend – actief betrokken bij verzetswerk. Sommigen waren ondergedoken om niet in Duitsland te werk gesteld te worden. Ze belandden uiteindelijk allemaal in de beruchte gevangenis van de SD; in het gebouw van de Rotterdamsche Bank in Velp. De SD was zeer gevreesd om haar martelmethoden.
Op de middag van 12 december 1944 werden de acht mannen met een vrachtwagen opgehaald. Waar ze de nacht hebben doorgebracht, is niet bekend. Bij zonsopgang van 13 december werden de volgende jongens doodgeschoten en nabij de executieplaats in een massagraf gegooid:
Leonard Toepoel (22 jaar) uit Amsterdam, Reyer van de Haar (25 jaar) uit Nijmegen de 19-jarige Josephus Bernardus Radstake uit Schiedam, de Groningers Douwe Ruitinga (22 jaar) en Willem Jongsma (20 jaar) Anthonius Brand (35 jaar) Gerardus Brand uit Berkel en Rodenrijs (21 jaar) en Evert Kaper uit Wormerveer (19 jaar) en twee Haagse studenten Willem van Balen (22 jaar) en David Bakker (21 jaar) werden gevonden nabij de Emmapyramide.
Toen het massagraf na de oorlog werd geopend, bleek uit de ingeslagen schedels en andere verminkingen dat de jongens voor hun executie zijn gemarteld. Hun lichamen zijn na de oorlog herbegraven in hun woonplaatsen. Op 13 december 1997 is door de gemeente Rozendaal een gedenksteen geplaatst met daarop hun namen.
Nabestaanden uit het hele land hebben toen die plechtigheid bijgewoond. Ieder jaar, op 4 mei, legt het gemeentebestuur van Rozendaal bloemen bij dat monument.
