De langste nacht is achter de rug, de kerstdagen zitten erop, de eerste sneeuw is gevallen, tijd om ons klaar te maken voor de jaarwisseling. Een avond/nacht waarin we een jaar afsluiten, terugblikken en elkaar het beste wensen voor het nieuwe jaar.
Een avond met veelal oliebollen, vrienden om je heen, veel gezelligheid en goede voornemens. Maar ook een avond/nacht waarin ergernis en gevaar op de loer ligt. We willen de pret niet drukken maar we willen er wel even bij stil staan.
Vuurwerk
Voor de één een manier om ‘boze’ geesten weg te drijven, voor een ander om het nieuwe jaar knallend en flitsend te verwelkomen.
De overheid heeft de tijd van mogelijk overlast en gevaar ingekort. Vuurwerk afsteken mag dit jaar beduidend korter dan voorgaande jaren, nl van 18.00 en 02.00 uur. Pas op, eerder vuurwerk afsteken kan je een behoorlijk boete opleveren.
Vuurwerk hoort bij de jaarwisseling. Helaas vallen er ook elk jaar ernstig gewonden en soms zelfs doden te betreuren door vuurwerk. Vaak doordat niet iedereen verantwoordelijk omgaat met vuurwerk of doordat het vuurwerk illegaal en daardoor onveilig is.
Schade, letsel en overlast
Het zware knalvuurwerk veroorzaakt het meeste letsel en de meeste schade en overlast.
Welk vuurwerk is veilig?
Aan al het vuurwerk zit risico, daarom is het belangrijk alleen goedgekeurd consumentenvuurwerk te kopen bij erkende verkooppunten en de gebruiksaanwijzing goed te lezen.
U herkent goedgekeurd vuurwerk aan:
- een Nederlandse gebruiksaanwijzing.
- dat u het alleen op 29, 30 en 31 december kunt kopen. Valt een van deze dagen op een zondag? Dan mag vuurwerk ook worden verkocht op 28 december.
- de aanduiding ‘geschikt voor particulier gebruik’.
- een vermelding of afbeelding die duidelijk maakt welke effecten u kunt verwachten van het soort vuurwerk.
- de naam, de handelsnaam (of handelsmerk) en de naam en plaats van de vestiging van de fabrikant en de importeur (of handelaar).
- het toegekende artikelnummer en productiejaar.
- CE-keurmerk op nieuw vuurwerk.
Hoe weet u of vuurwerk illegaal is?
Bepalen of vuurwerk illegaal is, is lastig. Het hoeft er niet afwijkend uit te zien en wordt ook soms normaal aangeboden. Als vuistregel geldt: illegaal vuurwerk is al het vuurwerk dat niet in de legale handel en binnen de vastgestelde verkoopdagen in Nederland wordt verkocht. Voorbeelden van bekend illegaal vuurwerk zijn strijkers, Bengaals vuur, mortierbommen, Chinese rollen, lawinepijlen en Cobra’s. Het meest gevaarlijke zijn de Big Five.
Waarom is illegaal vuurwerk zo gevaarlijk?
Illegaal vuurwerk wordt niet gekeurd en getest. Er wordt dus niet gezocht naar ‘weigeraars’ en ‘blindgangers’. Dat is vuurwerk dat niet wil afgaan of dat niet goed of volgens de aanwijzingen afgaat. De lont brandt bijvoorbeeld te snel, zodat u niet op tijd kunt wegkomen. Vaak ook is illegaal vuurwerk te zwaar, bevat het te veel kruit. De zeer harde knal kan leiden tot blijvende gehoorbeschadiging en daarnaast kan de kracht van de explosie zo groot zijn dat dit iemand ernstig kan verwonden of zelfs doden.
Er zijn mensen die steeds meer de grens verleggen en overstappen naar het zelf maken en afsteken van vuurwerkbommen, veelal met gebruik van illegaal vuurwerk. Tegenwoordig zijn handleidingen om bommen te maken eenvoudig op internet te vinden en bommenmakers laten op bijvoorbeeld internetforums en YouTube hun kunsten zien. Zelf vuurwerk(bommen) maken en afsteken levert uiterst gevaarlijke situaties op en is dan ook verboden.
Zelfgemaakte vuurwerkbommen en illegaal vuurwerk zorgen voor 26% van al het ernstige vuurwerkletsel. En dat is het topje van de ijsberg, omdat vaak gegevens ontbreken van het soort vuurwerk dat het letsel heeft veroorzaakt.
Welke categoriën vuurwerk zijn er?
Er zijn vier categoriën vuurwerk, ingedeeld naar hoe hoog het gevarenrisico is.
- Categorie 1: vuurwerk dat zeer weinig gevaar en een te verwaarlozen geluidsniveau oplevert en bestemd is voor gebruik in een besloten ruimte, inclusief vuurwerk dat bestemd is voor gebruik binnenshuis.
- Categorie 2: vuurwerk dat weinig gevaar en een laag geluidsniveau oplevert en bestemd is voor gebruik buitenshuis in een afgebakende plaats.
- Categorie 3: vuurwerk dat middelmatig gevaar oplevert en bestemd is voor gebruik buitenshuis in een grote open ruimte, en waarvan het geluidsniveau niet schadelijk is voor de menselijke gezondheid.
- Categorie 4: vuurwerk dat veel gevaar oplevert en uitsluitend bestemd is voor gebruik door personen met gespecialiseerde kennis en waarvan het geluidsniveau niet schadelijk is voor de menselijke gezondheid.
Vanaf welke leeftijd mag ik vuurwerk kopen?
- Categorie 1: 12 jaar
- Categorie 2: 16 jaar
- Categorie 3: 18 jaar
- Categorie 4: Niet, is een speciale vergunning voor nodig
Mag ik vuurwerk in het buitenland kopen?
Ja, maar alleen als het voldoet aan de eisen van de Nederlandse wet en er vooraf melding van wordt gedaan bij de Inspectie Leefomgeving en Transport. U mag vuurwerk alleen naar Nederland brengen tijdens de toegestane verkoopdagen. In bijvoorbeeld België en Duitsland gelden ook eisen aan de verkoop van zwaarder vuurwerk. Zo wordt u in België aan de hand van je paspoort of identiteitsbewijs geregistreerd.
Webshops
Vuurwerk is ook via webshops te bestellen. Dit zijn veelal buitenlandse websites die illegaal vuurwerk verkopen. De politie helpt de Inspectie voor leefbaarheid en transport (‘Vliegende Brigade Vuurwerk’) die samen met postbedrijven dergelijke pakketten proberen te onderscheppen. De besteller kan dan rekenen op een proces-verbaal. De postpakketbedrijven nemen hierin ook meer hun verantwoordelijkheid en onderscheppen zelf ook steeds meer pakketten. Vuurwerk mag nooit per pakket thuis worden afgeleverd, alleen opgehaald worden bij een legaal verkooppunt.
Wanneer mag ik vuurwerk afsteken of bezitten?
Van 31 december 18.00 uur tot 1 januari 02.00 uur mag u vuurwerk afsteken. Valt een van de verkoopdagen (29, 30 en 31 december) op een zondag? Dan mag er op die dag geen vuurwerk worden verkocht. Het is dan wel toegestaan vuurwerk te verkopen op 28 december.
U mag geen vuurwerk op de openbare weg bij u hebben vóór en ná de verkoopdagen.
Shows met professioneel vuurwerk mogen het hele jaar door worden gehouden. Dit geldt alleen voor deskundigen met een speciale training en een vergunning.
Hoeveel vuurwerk mag ik bezitten?
U mag maximaal vijfentwintig kilo vuurwerk in uw bezit hebben. Buiten de verkoopdagen ook, maar dan op een veilige, niet voor het publiek toegankelijke plaats.
Ik heb vuurwerk over. Mag ik dit bewaren voor volgend jaar?
Ja, als het niet meer dan vijfentwintig kilo vuurwerk is en alleen op een niet voor het publiek toegankelijke plaats.
Hoe steek ik vuurwerk veilig af?
- Om vuurwerk zo veilig mogelijk af te steken is het vooral belangrijk dat u er voorzichtig mee omgaat en blijft nadenken. Daarom is het belangrijk dat u bijvoorbeeld niet teveel hebt gedronken. Enkele andere tips:
- Lees altijd de gebruiksaanwijzing.
- Zorg dat siervuurwerk altijd stevig en stabiel staat.
- Zet vuurwerkpijlen in een fles en vul de fles tot de helft met zand of water, zodat deze niet omvalt.
- Steek weigeraars (vuurwerk dat niet is afgegaan) nooit opnieuw aan. De kans is groot dat dit te snel ontbrandt.
- Steek vuurwerk aan met een aansteeklont.
- Blijf op een veilige afstand van het vuurwerk.
- Draag geen licht ontvlambare kleding, zoals nylon, maar kies bijvoorbeeld voor kleding van spijkerstof, wol of katoen. En draag een jas zonder capuchon. Hierin kan per ongeluk vuurwerk terechtkomen.
Meer informatie over veilig afsteken van vuurwerk:
- Bureau Halt: geeft voorlichting over vuurwerk aan leerlingen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Dat gaat over de vraag wanneer vuurwerk afsteken strafbaar is, over het bezit van te veel of illegaal vuurwerk en het veroorzaken van vernielingen en overlast. Halt besteedt ook aandacht aan het veilig afsteken van vuurwerk.
- VeiligheidNL: geeft informatie over het veilig afsteken van vuurwerk.
- Brandweer: op deze website vindt u informatie over het herkennen van illegaal vuurwerk, de werking van vuurwerk en het veilig afsteken van vuurwerk.
Hoe doe ik melding van illegaal vuurwerk?
Illegaal vuurwerk levert gevaar op voor u en uw omgeving. Weet of vermoedt u dat er ergens illegaal vuurwerk is opgeslagen of wordt verhandeld? Meld dit bij de politie 0900-8844. Blijft u liever anoniem? Bel dan met Meld Misdaad Anoniem op 0800-7000.
Wat zijn de straffen en boetes voor vuurwerkovertredingen?
Afhankelijk hoe zwaar de overtreding is, krijgt de overtreder een boete of gevangenisstraf. De gevangenisstraffen kunnen flink oplopen.
Lik-op-stuk beleid rond de jaarwisseling
Ook dit jaar zullen veel mensen de jaarwisseling feestelijk vieren. Feestverstoorders zullen zoals gebruikelijk stevig worden aangepakt.
Boete, taakstraf of naar de rechter
Zaken kunnen door het Openbaar Ministerie (OM) afgedaan worden met een boete of een taakstraf, maar het OM kan ook besluiten zaken voor de rechter te brengen. Dat is altijd afhankelijk van de feiten en omstandigheden van de zaak. Kijk voor meer informatie op: https://www.om.nl/onderwerpen/jaarwisseling/
Bureau Halt
Jongeren kunnen (bij minder zware overtredingen) ook voor een taak- of leerstraf in aanmerking komen. Hiervoor worden zijn doorverwezen naar Bureau Halt. Tijdens deze straf confronteert Halt de jongere met zijn gedrag en de gevolgen daarvan, waardoor hij/zij gaat nadenken en de situatie beter kan overzien.
Hulpverleners zijn heilig!
Komt de (vrijwillige) brandweer, politie of een ambulance ter plaatse? Geef ze de ruimte om hun werk te kunnen doen en gooi geen vuurwerk naar ze toe! Dit zal in alle gevallen leiden tot aanhouding en vervolging! De hulpverleners komen niet voor niets! Handen af van hulpverleners!
