COLUMN – Beste lezers, elke week zit ik me weer te bedenken welk gebouw is nou leuk om over te schrijven en een beetje onderzoek naar te doen. Steeds komt deze vraag weer bij me op: ‘Hoe maak ik elke stuk net zo boeiend als het stuk over Hotel Dullemond…..?’
Eerlijk gezegd heb ik geen idee en heb ik maar besloten om eens een wandeling te maken door Nationaal Park Veluwezoom, ons mooie natuurgebied. Het eerste wat ik me bedacht was: ‘Wie van de lezers zou eens mee willen lopen?’ Nou ik zou zeggen: ‘Blijf even lekker zitten met je tablet, telefoon, laptop of pc en lees lekker mee.’
Op zoek naar idee begin ik te lopen op de Diepesteeg in De Steeg, hier loop ik graag vanwege het vele wild dat je er tegen kan komen. Als ik tien minuten aan het lopen ben, kom ik weer dat mooie huis tegen. Elke keer denk ik weer: “Ooh hier wil ik wel wonen!” Namelijk, boerderij de Haverkist of wel beter bekend als het oude huis van de overleden Daan Modderman. Meteen beginnen bij mij de ideeën te borrellen, maak ik een paar foto’s en vervolg mijn weg, ‘Hier ga ik over schrijven….’ Tijdens mijn wandeling bruis ik van het idee en denk: ‘Laat ik eens kijken op internet wat er te vinden is over de Haverkist en Daan Modderman.’ Ik kom er achter dat het best veel is en veel aandacht heeft gehad in de media. ‘Hmm…, daar gaat mijn idee.’
Na een kleine vijftien minuten verder lopen, zie ik aan de rechter kant een soort van heuveltje. Ik bedenk me geen 2 keer, beklim het en…, ‘Wauw wat een gaaf uitzicht!’ Ik kijk over een dal uit en zie meteen een groep edelherten en hindes. Ik bedenk me geen seconde en pak mijn camera uit mijn tas, chips verkeerde lens erop, gauw wisselen en wil meteen mijn eerste foto maken. Helaas hadden de herten mij al veel eerder in de gaten.., en het enige dat ik nog op de foto krijg is een leuk gebaar….: ‘Lekker puhhh! Je bent te laat!’
Na even hard te hebben gelachen over de gemaakte foto, besluit ik verder te lopen op de Koningslaan. Na een kleine vijf minuten wandelen trekt een andere heuvel mijn aandacht, aan de rechter kant…. Ik zie een aantal tredes en op het heuveltje staat een bankje, ‘Hmm dat is raar…,’ ik besluit er foto’s van te gaan maken en ik vervolg mijn weg terug richting huis. Na een lekkere wandeling wilde ik bij thuiskomst toch die ene plek maar eens gaan onderzoeken en wat blijkt…? ‘Bingo! Hier ga ik iets mee doen voor mijn column!’
De Koepel van Viruly
De Koepel is in 1860 gebouwd op een heuvel in het gebied de onzalige bossen in opdracht van Theodorus Pieter Viruly. De koepel was voor wandelaars een mooi punt om van het uitzicht te genieten, zo’n plek zouden we nu een hangplek noemen. De koepel heeft zijn naam te danken aan toen voormalige eigenaar Theodorus Pieter Viruly.
Viruly werd in 1822 te Rotterdam geboren als zoon van Michiel Viruly, heer van Vuren en Dalem, steenbakker en glasfabrikant en van Johanna Catharina Matthijssen. Viruly was een ondernemer en grootgrondbezitter. Hij bezat landerijen in De Steeg in Gelderland. In Gouda stichtte hij een zeep- en kaarsenfabriek. Hij ontwikkelde zich in Gouda tot een vooraanstaand ondernemer. Zo werd hij in 1847 lid van de Kamer van Koophandel en Fabrieken. Vanaf 1852 bekleedde hij jarenlang de functie van voorzitter van deze organisatie. In 1848 werd hij gemeenteraadslid van Gouda en in 1852 wethouder van deze gemeente. Beide functies vervulde hij tot 1877. Ook landelijk was hij politiek actief. Dertig jaar, van 1862 tot 1892, was hij als liberaal lid van de Eerste Kamer.
Uit het Gelders Archief blijkt dat hij zich op 29-08-1822 in heeft geschreven als inwoner van de gemeente Rheden en woonde in Villa Rhederpark op de hoofdstraat in de Steeg. dat later in 1904 aan de vlammen ten prooi valt.
Waarschijnlijk hield Viruly ook van de jacht en wilde hij met de koepel een plek creëren waar jagers zich voor de jacht konden verzamelen. Toentertijd was er ook sprake van een enorm uitzicht vanaf de koepel en met mooi weer kon je zelfs het kerkje van Hoog-Elten zien. De uitkijkfunctie was rond 1920 zo goed als verdwenen, doordat opgroeiend eikenhout niet meer periodiek gekapt werd. De heuvel is vanaf die tijd vol gegroeid met bomen en is er geen uitzicht meer.
Het enige dat er nu nog over is gebleven, zijn de restanten van de funderingen van de koepel. De resten van het gebouwtje waren namelijk al in 1973 afgebroken. Natuurmonumenten heeft later een houten bankje geplaatst op de heuvel en je kan in sommige gevallen, nog een beetje van het uitzicht genieten, maar vooral van het wild wat zich redelijk vaak laat zien. ‘Het mag dan wel de onzalige bossen heten, maar voor mij is er niks onzalige aan maar juist een plek om te kunnen genieten van de natuur en het wild.’
Klik op de bovenste foto voor meer foto’s.
Jamie Lebbink
(Bronnen: Gelders Archief, Wikipedia)
