Tijd; Van verleden naar het heden in de gemeente Rheden

27 mrt 2017, 22:42 • Column

COLUMN - Dit keer geen oud gebouw of personen maar wel iets wat met het verleden en heden te maken heeft namelijk Tijd….

Tijdreizen

Wie zou het ook wel willen een tijdmachine waarmee je naar het verleden en naar de toekomst kan reizen. Ik zou het wel weten, laat mij maar terug in de tijd gaan, om zo meer leuke columns te kunnen maken over het verleden dat je dan zelf mee heb kunnen maken. Hoe gaaf zou dat zijn, nou ik ben er wel voor in hoor. Maar goed, tijd... tja wat weten we ervan en komen we tijd te kort of hebben we juist tijd te veel?

Zomertijd

Zo was het afgelopen zaterdag in de vroege zondagochtend ook weer zo ver, de klok ging een uur vooruit. Gek eigenlijk, want zonder het te weten zijn we al sinds 1977 met z’n allen aan het tijdreizen. Zo gingen we 26 maart weer een uur vooruit in de tijd en zo gaan we 29 oktober 2017, ook weer een uur terug in de tijd.

40 jaar

In Nederland zijn winter - en zomertijd in 1977 ingevoerd. Voor die tijd had men het altijd zonder gedaan, in de lente, hoefde de klok niet vooruit en in de herfst niet achteruit. Waarschijnlijk was de Amerikaanse geleerde Benjamin Franklin (1706-1790) de eerste die voorstelde eens serieus na te denken over hoe er effectief om kon worden gegaan met het daglicht. In 1784 schreef hij het satirische artikel “ An Economical Project for Diminishing the Cost of Light ”

. De geleerde schreef dat hij op een dag om zes uur ´s ochtends wakker geworden was, naar buiten had gekeken en gezien had dat de zon al op was.

Verspilling

Bovendien constateerde hij dat de zon op dat vroege uur ook al licht gaf. Verspilling, meende Franklin die stelde dat mensen ontzettend veel kaarsen en geld konden besparen als ze in de zomer een paar uur ‘ eerder ’ zouden leven. Zijn artikel was vooral humoristisch bedoeld. In de praktijk werd er niets mee gedaan.

William Willet

De eerste die met een echt serieus plan kwam voor zomer- en wintertijd was de Brit William Willet (1856–1915). In 1909 kwam hij met het plan om de klok in de lente op vier opeenvolgende zondagen steeds twintig minuten vooruit te zetten. Op zondagen in september zou de klok dan weer steeds twintig minuten teruggezet moeten worden. Willet schreef in zijn brochure The Waste of Daylight onder meer het volgende:

“Everyone appreciates the long light evenings. Everyone laments their shrinkage as Autumn approaches, and nearly everyone has given utterance to a regret that the clear bright light of early morning, during Spring and Summer months, is so seldom seen or used.”

Iedereen waardeert de lange lichte avonden. Iedereen beklaagt zich over het korter worden van de avonden bij het naderen van de herfst en bijna iedereen vindt het jammer dat het licht in de vroege ochtenden niet beter wordt gebruikt, tijdens de lente- en de zomermaanden.

Eerste Wereldoorlog

Tijdens de Eerste wereldoorlog werd de zomertijd door de Duitsers voor het eerst echt ingevoerd. De oorlog was duur en om kolen te besparen besloot Duitsland op 30 april om één uur voor middernacht de zomertijd in te voeren. Ook in de bezette delen van België en Frankrijk werd dit ingevoerd. Nederland volgde het voorbeeld een dag later. Engeland voerde de zomertijd drie weken nadien ook in.

Tijdens de tijd tussen WOI en WOII was er geen zomer- of wintertijd. In de tweede wereldoorlog ging Nederland op bevel van de Duitsers van deAmsterdamse Tijdover op deMidden-Europese Tijd. De klok moest één uur en veertig minuten vooruit worden gezet zodat het in Nederland even laat zou zijn als in Duitsland. In 1946 werd deze verandering in de tijd weer afgeschaft.

Energiebesparing of extra kosten?

In 1977 werden zomer- en wintertijd echter opnieuw ingevoerd, dit vanwege de oliecrisis. Door in de zomer langer gebruik te maken van het zonlicht, zou er energie bespaard worden. Inmiddels is uit diverse onderzoeken gebleken dat het eigenlijk alleen maar geld kost, doordat minimaal 1 op de 6 mensen last heeft van de plotselinge verandering van de tijd....., dit zorgt ervoor dat mensen namelijk minder productief zijn.

(Bron: www.historiek.net)