REGIO – De archieven van het Kadaster in de provincie Gelderland over de periode 1832 – 1989 zijn sinds kort in te zien bij het Gelders Archief. De archieftoegang is via internet raadpleegbaar. Het gaat om meer dan een kilometer aan registers en ongeveer 14.000 kaarten.
Het Kadaster legt met behulp van kaarten en registers de eigendoms- en zakelijke rechten van burgers en rechtspersonen vast, die ze hebben op onroerende goederen, zoals hypotheken, erfdienstbaarheden en erfpacht.
Het begin van de kadastrale activiteiten in Nederland ligt in de periode dat Nederland ingelijfd was bij het Franse keizerrijk. Tot 1832 zijn huizen, erven, landerijen, wegen en wateren in kaart gebracht en is een schatting gemaakt van de opbrengsten van de grond en huizen voor de heffing van grondbelasting.
Het Kadaster werd in 1832 als rijksdienst opgericht met als doel om informatie te verzamelen voor het rechtvaardig heffen van grondbelasting en het bevorderen van de rechtszekerheid over het eigendom van onroerende goederen.
Het Kadaster administreerde de transacties van onroerende goederen (koop, verkoop, hypotheek, testament) via de hypothecaire registers (die geven een eigendomsverandering aan). Deze registers zijn openbaar. De kadastrale registers geven aan wie eigenaar is.
De kadastrale gemeente vormt de basis voor het bijhouden van de kadastrale boekhouding en is daarom het startpunt voor het zoeken in de kadastrale administratie. Elk onroerend goed heeft een unieke aanduiding.
Aanvankelijk waren er kadastrale kantoren in Arnhem, Nijmegen, Tiel en Zutphen, maar na verschillende reorganisaties bleef in 1976 het kantoor in Arnhem als enige in Gelderland over. In 1989 automatiseerde het Kadaster zijn registers en kaarten.
Historisch geïnteresseerden kunnen – het vergt enig doorzettingsvermogen – met behulp van de kadastrale archieven onder meer veranderingen in eigendom van onroerende goeden en andere zakelijke rechten achterhalen, biografieën en genealogieën optuigen of de grondgeschiedenis van hun dorp of stad achterhalen. Minder bekend is dat het Kadaster ook een scheepsboekhouding bijhield voor scheepshypotheken en eigendomsoverdrachten.
Een beperkt deel van de archieven is gedigitaliseerd en in te zien via het computerprogramma Digilegger in de studiezaal of via www.watwaswaar.nl.
De archieftoegang Kadaster en Bewaarders van Hypotheken is te vinden door te zoeken op kadaster op www.geldersarchief.nl. In de inleiding van de toegang staat veel meer informatie over het zoeken in de kadastrale archieven.
(Foto: http://watwaswaar.nl/)
Op de hoogte blijven van ons laatste nieuws via Facebook? Druk op de “Vind ik leuk”-button. Liever via Twitter? Druk op de “Follow”-button. Klik HIER wanneer u zich wilt aanmelden voor de nieuwsbrief.
