Bloemlegging bij gedenksteen aan de Pinkenbergseweg

ROZENDAAL - Zonder vorm van proces werden op 25 oktober 1944 drie moedige Arnhemmers gefusilleerd. Uit respect voor deze mensen worden vrijdag 25 oktober 2019 om 11.00 uur bloemen gelegd bij de gedenksteen aan de Pinkenbergseweg op de grens van Velp en Rozendaal.

Omdat de fusillade 75 jaar geleden plaats vond, heeft burgemeester Weststeijn van Rozendaal dit jaar haar collega’s van Arnhem en Rheden uitgenodigd om bloemen te leggen, net als in 1993 toen het monumentje werd onthuld.

Tijdens de eenvoudige plechtigheid worden jaarlijks op deze dag, ook in aanwezigheid van familie en vrienden van nabestaanden, bloemen gelegd door vertegenwoordigers van Stichting Velp voor Oranje / 4 Mei Comité Velp, De Geërfden van Velp en scouts van De Velpsche Woudloopers.

, vertelde mevrouw Rijgersberg-Klaver enkele jaren geleden.

Ze woonden alle drie op de Geitenkamp, dichtbij Velp. Gemeenteraadslid Klaver was al voor de oorlog betrokken bij het verzet tegen het nazi-regime in Duitsland.

, vertelt zijn dochter. Charles Mozes, was in 1942 gearresteerd, maar ontvlucht. Hij had ervaring als hospitaalsoldaat. Hij beheerde de apotheek van enkele huisartsen op de Geitenkamp en wist daardoor enkele Rode-Kruisarmbanden te bemachtigen. Harry Kuyper vervalste de bijbehorende papieren en het lukte hen zelfs om van de Duitsers een vrachtauto los te praten.

, vertelde mevrouw Rijgersberg met trots.

Het Vrije Volk reconstrueerde wat er vervolgens gebeurde, en schreef in april 1947:

Op 18 October werd Charles Mozes op de Geitenkamp aangehouden door een Duitser. Deze vertrouwde zijn papieren niet en nam hem mee naar Velp. Falsificatie werd vastgesteld.

Een beroep op het neutrale karakter van zijn menslievende arbeid mocht niet baten. Hij werd opgesloten in het Velpse politiebureau. Diezelfde dag nog werden J. Klaver en de beide families van Mozes en Klaver door de gevreesde SD van hun bed gelicht op hun onderduikadres aan de Willemstraat in Velp.

De volgende dag, de 19e October, werden bij het doorzoeken van de woning van Mozes op de Geitenkamp nog Harry Kuyper en zijn vrouw gearresteerd, die daar op de zolder waren ondergedoken. Harry Kuyper wordt verdacht van medeplichtigheid. De vrouwelijke familieleden en de kinderen werden 's avonds aan de grens van Velp afgezet, met de mededeling zo spoedig mogelijk te verdwijnen. Kuyper, Klaver en Mozes bleven achter in het politiebureau van Velp.

Dit heeft tot gevolg dat het aanvankelijke vergrijp van het vervalsen van papieren nu als 'Jodenzaak' wordt overgedragen aan de Dienststelle van de beruchte SS-er Frans Fischer in Velp. Deze laat de drie gevangenen op de avond van 24 oktober – de heer Klaver reeds met een bebloed gezicht – met een auto uit het politiebureau halen.

Op 25 oktober 1944 worden zij naar de voet van de Pinkenberg in Velp gebracht, waar zij voor de Geërfdenbank, zonder vorm van proces worden gefusilleerd. De lichamen laat men daar op het bospad liggen. Later op de avond worden deze ter plaatse door onbekenden begraven.

Op 25 oktober 1993 werd nabij de fusilladeplaats door de nabestaanden van Jan Klaver, Harry Kuyper en Charles Mozes een gedenksteen voor hen onthuld in aanwezigheid van de burgemeesters van Arnhem, Rheden en Rozendaal.

Het monumentje is zodanig gesitueerd, op verzoek van de nabestaanden, dat het vanaf de openbare weg te zien is. Ieder jaar, op 4 Mei is er een plechtige herdenking bij het monument, georganiseerd door het gemeentebestuur van Rozendaal in aanwezigheid van familieleden en vrienden van de heren Klaver, Kuyper en Mozes.