Blog: Kars stoort zich aan de Pietendiscussie

Ingezonden blog - Ofschoon de NTR nog worstelt met haar stellingname, óf omdat ze het in elk geval nog niet wil openbaren, heeft RTL deze week het voortouw genomen in een kwestie die al jarenlang door-ettert in de Nederlandse samenleving: de metamorfose van Zwarte Piet.

Een initiatief waarvan ik oprecht hoop dat dit een stap in de richting is naar de verandering waar ik een groot voorstander van ben. Waarom? Omdat ik van mening ben dat de kleur van Zwarte Piet ondergeschikt is aan het in stand houden van een geslaagd kinderfeest.

Een kinderfeest overigens waar ik uitsluitend goede herinneringen aan heb en waarvan ik vind dat dit tot in de lengte der dagen moet blijven bestaan. Maar dan wel een kinderfeest voor álle kinderen in Nederland ongeacht hun etnische achtergrond of huidkleur.

Kinderen die met een gezonde dosis spanning opgewonden naar een intocht kunnen gaan om aansluitend thuis hun schoen te mogen zetten. Kinderen die vol overgave 'en strooi dan iets lekkers in één of andere hoek' moeten kunnen zingen om daar dan heel gewaagd en een tikkeltje bravoure-achtig 'koekkoek' aan toe te voegen.

En dat moeten we alle kinderen van Nederland gunnen. Precies: alle!

Toch schijnt een grote groep 'oudere kinderen' hier grote moeite mee te hebben. Die blijven maar oeverloos doordrammen over 'het behoud van tradities' en het 'beschermen van onze waarden' waarvan ik me afvraag wat die waarden dan wel zijn.

Onlangs las ik op de Facebookpagina van ons lokale medium een reactie van een dorpsgenoot: 'blijf met je poten van ons cultureel erfgoed af'. Cultureel erfgoed? Alsof dat nog zoiets bijzonder is. Sinds de geannonceerde toevoeging van Nederlandse studentenverenigingen aan de lijst van cultureel erfgoed begrijp ik al helemaal niet waar de man zich zorgen om maakt.

Sinds begin dit jaar speelt de vraag of het brallend corps ex-beddenplassers, waartoe zoveel puisterige feuten na een comazuipende ontgroening willen toetreden, als corpora kunnen worden toegevoegd aan de lijst van immaterieel cultureel erfgoed.

Maar terug naar de slepende kwestie Zwarte Piet, die zou immers symbool staan voor racisme. Die eindeloze discussie waarover rollebollend Nederland het slechts over één ding eens is: dat ze die hele affaire allang spuugzat zijn, doch niet ten koste van de onverzettelijkheid die vervolgens de messen weer doet slijpen. Blijkbaar ligt er niets zo gevoelig in onze society als de figuur Zwarte Piet.

Schei uit zeg, natuurlijk staat Zwarte Piet niet symbool voor racisme, althans zo is 'de ons reeds toeroepende lachende knecht' nooit bedoeld. Echter, helaas leidt zijn gedaante zo nu en dan tot pesterijen en kwetsende opmerkingen getuige schrijnende verhalen van mensen die dat als zodanig in hun jeugd hebben ondervonden of waarvan dat vandaag de dag nog altijd op schoolpleinen is te zien, let wel: in een toch al toenemende verhardende samenleving.

Maar is dat gedrag het gevolg van het Sinterklaasfeest en met name van de figuur Zwarte Piet? Zegt dit niet meer over pesters, opvoeding, jeugd, kwetsbaarheid en weerbaarheid?

Mijn zoon is nooit gepest of Zwarte Piet genoemd om de doodeenvoudige reden dat hij blank is. Hij is nooit huilend thuis gekomen omdat anderen hem hebben nageroepen of hebben gepest. Hij niet. En evenmin haalt hij het in zijn witte hoofd om anderen vanwege hun huidskleur na te roepen.

Helaas geldt dat niet voor iedereen en als we door een simpele aanpassing kunnen voorkomen dat mensen zich niet prettig voelen bij dit onschuldige festijn, wat is er dan op tegen om dat te doen?

Voor de goede orde: ik erger me aan beide kampen in de discussie zoals enerzijds de felheid waarmee sommige tegenstanders op televisie blijven beweren hoe zorgwekkend het is gesteld met onze zogenaamde tolerantie, alsmede het feit dat de Verenigde Naties zich ermee bemoeit (al had die mevrouw wel een punt), zo erger ik me anderzijds aan de stijfkoppigheid en intolerantie van enkele polariserende politici, die met hun principieel geleuter net doen alsof het voortbestaan van het Sinterklaasfeest afhankelijk is van de kleur van Pietermanknecht.

Alsof het kinderen iets zal uitmaken of de cadeautjes door een stroopwafel-, Goudse Kaas-, regenboog-, of in het geval van de simpele doch fantastische RTL-oplossing: een 'schoorsteenpiet' worden bezorgd.

Maar waar ik me het allermeest aan erger zijn onze 'cultuurhoeders', de zogenaamde cultuurprotectionisten, die groep bezorgde landgenoten die - niet gehinderd door enig historisch besef - blijkbaar maximale moeite heeft met een minimale verandering.

Van die 'blijf van ons cultureel erfgoed af'- orerende types die dan ook nog eens op Facebook allemaal van die statements plaatsen als 'Zwarte Piet moet blijven' of 'Blijf met je poten van ons Nederlands erfgoed af' en die om zoveel mogelijk likes vragen ten behoud van 'onze Nederlandse cultuur'.

Maar wat is dat dan, die Nederlandse cultuur? Wordt die cultuur, die dan ongetwijfeld ook de mijne is, gekenmerkt door stijfkoppigheid en het onverzettelijk vasthouden aan tradities, desnoods ten koste van kinderen die hier mogelijk minder plezier aan kunnen beleven?

Is dat mijn cultuur: angsthazerij? Angst voor vernieuwing, angst voor het onbekende, angst voor verandering en daardoor angst voor het verloren gaan van die, al dan niet tolerante, maar oh zo angstige cultuur? Is dat de Nederlandse cultuur, waarover sommigen zo krampachtig waken en zo trots op zijn?

Een cultuur die door de eeuwen heen is ontstaan en waaraan ook zwarte bladzijden als het slavernijverleden, kolonialisme en politionele acties in Indonesië ten grondslag hebben gelegen, alsmede de verering van voorvaderen zoals Michiel de Ruyter aan wiens heroïsche successen ook minder humane eigenschappen kleven. Het heeft ons gemaakt tot wie we zijn.

En ja, daar hoort het Sinterklaasfeest ook bij, net zoals haring bij het Leids Ontzet en koekhappen en wc-pot werpen destijds op Koninginnedag. Maar er is geen kind dat wordt gepest omdat hij op kapitein Westerling, een Hollandse Nieuwe of op een wc-pot lijkt.

Een schoorsteenpiet daarentegen kan een hoop kinderleed voorkomen zonder de oorspronkelijke figuur van Zwarte Piet geweld aan te doen. Maar daar lijkt een substantieel deel van mijn cultuurgenoten niet voor open te staan, die huilebalken dat 'ze' met hun poten van 'ons' cultureel erfgoed af moeten blijven.

Een land dat zich niet durft open te stellen voor modernisering zal zich nooit ontwikkelen, of dat nu in economisch, technologisch, wetenschappelijk of cultureel opzicht is. Bestaat onze natie, en daarmee onze cultuur, uit een volk dat zo onzeker is over haar identiteit dat het zich wanhopig vastklampt aan gewoontes als een kinderfeest?

Is dat niet juist het probleem zoals je dat in sommige fundamentalistische landen ziet waar men eindeloos probeert vast te houden aan eeuwenoude tradities, vaak gestoeld op religieuze dogma's, en waarvan sommige westerse politici dan roepen dat het een achterlijke middeleeuwse cultuur is.

In een aantal gevallen nota bene diezelfde politici die nu bepleiten dat een onschuldig kinderfeest naar hun stupide opvatting dreigt ten onder te gaan aan een kleine huidkleur-metamorfose. En dan is het niet achterlijk? Nou wees daar dan maar trots op!

Krasblog

Rheden