Column De Buurtfilosoof: Bomen over bomen

COLUMN - Denk u wel eens na over bomen? Ik heb het dan niet over dingen die dienen ter beveiliging van een spoorwegovergang, maar over dat deel van de flora dat behoort tot de groep van houtige gewassen waarbij er takken ontspruiten aan een hoge stam.

Je kunt er een flinke boom over opzetten en ik help u graag op weg om door de bomen het bos te kunnen blijven zien.

De ene boom is de andere niet. Een korte zoektocht bracht mij al snel op interessante dingen. Zo is "De boom van Pythagoras" een fractal die is bedacht door een Nederlandse wiskundeleraar. Deze is opgebouwd uit vierkanten en lijkt op een dwarsdoorsnede van een bloemkool. Dan hebben we nog "De boom van Jesse", de Bijbelse benaming voor de nakomelingen van Jesse waartoe ook Jezus van Nazareth behoort. Als laatste wil ik hier noemen "De Boom van Fysiologie", een Tibetaanse thangkaschildering die de boeddhistische visie uitbeeldt van de menselijke fysiologie en bepaalde pathologische transformaties. Het is altijd fijn om dit soort dingen te weten.

Toch was het mij om andere bomen te doen en zo vroeg ik me af hoeveel bomen er in onze gemeente staan. Vroeger moest je naar het bos om te gaan tellen, maar nu kan dat echt een stuk eenvoudiger. Zet je computer aan en zoek via Google een satellietkaart van de gemeente Rheden.

Als je helemaal inzoomt dan kun je goed de toppen van de bomen zien. Omdat ik graag nauwkeurig ben en niets aan het toeval wil overlaten ben ik dus maar eens gaan tellen. Twee keer raakte ik de tel kwijt en op zeker moment wist ik niet meer of ik bepaalde bomen nu wel of juist nog niet had geteld. Het zijn er toch wel heel erg veel. Halen we de Lijst bijzondere bomen van de gemeente er bij dan zien we dat er zich alleen al 8200 bomen in de gemeente bevinden die "een beschermde status" hebben.

Al deze mijmeringen ontstonden door twee berichten. De voorgenomen kap van 600 bomen in en nabij Dieren en een ruige wedstrijd met motorkettingzagen en bijlen te Velp. Of het één met het ander te maken heeft weet ik niet, maar het geeft te denken. Wie de fraaie fotoreportage van Theo Jansen bestudeert, ziet dat de zagers in de buurt van Dieren ook goed zijn in het zagen van schijfjes.

Ondertussen zijn veel mensen verdrietig. Erfgoed Rheden heeft onlangs een oproep gedaan: "Welke bijzondere boom in de gemeente Rheden zou jij een liefdesverklaring sturen?". Mogelijk hebben we hier te doen met een vroege Valentijnsactie, maar we komen nog iets anders te weten. Het stadsbestuur van Melbourne heeft alle 70.000 bomen in de gemeente een mailadres gegeven. Alsof ze daar niets beters te doen hebben. De bedoeling was om inwoners de gelegenheid te geven beschadigingen aan bomen door te geven. In plaats daarvan kwamen er vele liefdesverklaringen.

Zo blijkt maar weer hoe sterk mensen zich verbonden kunnen voelen met de bomen in hun omgeving. Dit doet mij denken aan de zus van de oma van de dochter van de koningin. Zij heet Irene en haar wordt vaak verweten dat ze met bomen praat. Ze is echter verkeerd begrepen. Het gaat haar slechts om "een dialoog die aanspreekt, metaforisch en dat is de kern". Ze staat hierin zeker niet alleen. We lezen iets over communicatie tussen bomen die signalen aan elkaar doorgeven wanneer zij bedreigd worden.

Anderen voegen hier nog aan toe: "Ik heb gemerkt dat als ik met een boom wil praten, ik dicht bij hem moet gaan staan en zwijgen" en "Bomen zijn heel oude wezens. Zij wonen al minstens vierhonderd miljoen jaar op aarde en zijn geweldige communicatoren. Ik denk dat dat komt omdat ze niet kunnen lopen."

Laten we ons niet al te druk maken over een paar verdwijnende bomen. Onze woonomgeving verandert voortdurend en straks is Dieren niet langer een "gespleten" dorp. De bomen redden het nog wel een tijdje. Zo'n honderd jaar gelden was men trots op het feit dat in de buurt van Apeldoorn het allerlaatste stukje oerbos werd gerooid. Toch kunnen we aan de rand van De Steeg nog steeds knuffelen met oude beuken. Tweehonderd jaar geleden kerfden mensen daar initialen in de bast.

Nu vraag ik me nog wel af of de te kappen bomen middels een e-mail op de hoogte zijn gesteld.