VELP - Op 28 maart 1945 stortte in de Oranjestraat in Velp een V1 neer, een soort vliegende bom. Er vielen negen doden, waaronder vier kinderen uit één gezin en tien gewonden. Twee huizen werden volledig verwoest, veertien huizen onherstelbaar beschadigd. De inslag van de V1 was de zwaarste ramp in oorlogstijd in Velp. Op 28 maart 2025, precies 80 jaar na de ramp, wordt een Herinneringsmonument opgericht.
Toen Velpenaar Hans Kuiper bij verbouwingen aan zijn huis in de Oranjestraat op nr. 25 in de balken tientallen granaatscherven vond, ging hij op zoek naar meer informatie over deze straat in de oorlog. ‘Ik achterhaalde een foto van net na de oorlog waarop te zien is dat het huis werd gestut met steigers. Eén zijkant was helemaal weggeslagen.’ Dat was voor hem het begin van een diepgaand onderzoek naar de ramp met de V1. ‘Vanwege het grote aantal doden en gewonden en verwoeste huizen op één dag is het voor Velp de grootste ramp in oorlogstijd’, concludeert Hans Kuiper.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Het braakliggende terrein was kennelijk niet aantrekkelijk om te gaan wonen. Pas na ruim 20 jaar, in 1967, bouwde het Apostolisch Genootschap er haar kerkgebouw. In zijn zoektocht naar informatie sprak Hans Kuiper met de dochter van de toenmalige aannemer. ‘Ik was benieuwd of er tijdens de bouw van de kerk nog interessante zaken waren gevonden die herinnerden aan de getroffen huizen of bewoners. Maar dat was niet veel meer dan wat granaatscherven, vertelde ze.’ In gesprek met het bestuur van het Genootschap kwam het idee voor een Herinneringsmonument ter sprake. Kuiper: ‘Een monument zal ons blijvend doen stilstaan bij wat hier tachtig jaar geleden is gebeurd.’
Samen met Gety Hengeveld, voorzitter van Stichting Velp voor Oranje en Peter van der Hulst van het Apostolisch Genootschap werd een comité gevormd. Men besloot dat het monument onthuld zou moeten worden op 28 maart 2025, precies 80 jaar na de ramp. ‘En dat gaat inderdaad lukken’, zegt Kuiper. ‘Vooral dankzij de inzet van diverse mensen bij de gemeente Rheden.’ Voor het ontwerp liet het comité zich inspireren door een kunstenaar, een bouwkundige en een grafisch ontwerper. Hans Kuiper: ‘Op een oude ansichtkaart van de Oranjestraat is een straatlantaarn te zien op de plek van de ramp. We hebben uiteindelijk bedacht om precies zo’n lantaarn terug te plaatsen op een stoepje van oude klinkers. En op het informatiebord ernaast wordt onder andere die oude foto van de Oranjestraat afgebeeld.’
Maandag 3 maart wordt het monument geplaatst door de heer Cok Rijneveld van de fa. Enje uit Spankeren. Hij wordt geholpen door zijn kleinzoon Sem Witjes die heel erg geïnteresseerd is in alles wat te maken heeft met de Tweede Wereldoorlog.
De officiële onthulling is op vrijdag 28 maart om 16 uur door burgemeester Carol van Eert van de gemeente Rheden. De heer Jacquo van Remmen vertelt over de herinneringen van zijn vader, als een van de nabestaanden van de slachtoffers. Wethouder Ronald ter Hoeven vertelt hoeveel indruk deze ramp indertijd op zijn familie (uit de Nieuwstraat) en buurtgenoten heeft gemaakt.