Slimme stuurondersteuning houdt fiets stabiel: ontwikkeling van TU Delft en Gazelle

DIEREN – Gazelle ontwikkelt samen met de TU Delft steer-assist voor fietsen, dit slimme systeem helpt om valpartijen te voorkomen. Steer-assist werkt met een slimme motor in de stuurkolom en houdt een fiets bij lagere snelheden stabiel. Gazelle verwacht dat het systeem binnen enkele jaren geschikt is voor productiemodellen.

Gazelle heeft de handen ineengeslagen met de TU Delft, omdat op de universiteit 15 jaar lang onderzoek is gedaan naar de oorzaken waarom een fiets omvalt. Centraal hierbij stond een wiskundig model, waarmee kan worden voorspeld of en bij welke snelheid een bepaald fietsontwerp stabiel is.

Met deze wetenschappelijke gegevens in het achterhoofd is het idee ontstaan om een fiets nog stabieler te maken. Dat gebeurt via steer-assist, een systeem dat fietsers actief ondersteunt door middel van een slimme motor in de stuurkolom. Deze motor wordt aangestuurd door een processor, die op zijn beurt informatie krijgt van een sensor die meet hoe snel een fiets omvalt. In de praktijk komt het er op neer dat de motor bijstuurt op het moment dat de fiets dreigt te vallen.

Gazelle en de TU Delft hebben een prototype van een fiets met steer-assist gebouwd, daarmee wordt vooral getest hoe gebruikers de ondersteuning van het systeem ervaren. Ook wordt bekeken welke vorm van ondersteuning in de praktijk het best werkt en wat als meest prettig wordt ervaren. Uit de eerste tests komt in ieder geval naar voren dat het zeker voor een deel van de mensen eenvoudiger is om de fiets rechtop te houden.

De ontwikkeling van steer-assist is om diverse redenen van belang. Uit onderzoek van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) blijkt dat het aantal ernstige ongevallen met fietsers toeneemt. In de periode van 2000-2010 zelfs met 30 procent. En dat terwijl het totale aantal ernstige verkeersongevallen juist daalt.

Bovendien gebeuren ernstige fietsongevallen vaak doordat de bestuurder, in veel gevallen gaat het dan om oudere bestuurders, de controle over de fiets verliest.

Per jaar overlijden 120 fietsers in de leeftijd van 55 jaar of ouder als gevolg van een ernstig verkeersongeval, en nog eens 4.280 fietsers in dezelfde leeftijdscategorie raken betrokken bij een dergelijke verkeerssituatie. De verder aan populariteit winnende e-bikes zijn daarnaast zwaarder en rijden sneller dan reguliere stadsfietsen, wat in sommige gevallen voor oudere bestuurders extra gewenning vergt. Ook bij deze fietsen is extra stabiliteit een belangrijke veiligheidsfactor.