Van verleden naar het heden in de gemeente Rheden: De Bever

COLUMN - Oke, ik moet bekennen dat we even een uitstapje maken buiten onze gemeente. We starten dit keer in 1825 in het plaatje Zalk in Overijssel, niet met een gebouw maar dit keer met een dier.

In het jaar 1825 werd namelijk de laatste wilde bever gedood, hierdoor was de bever definitief uitgestorven in Nederland. Mede door de jacht maar ook door kanalisatie van beken en rivieren.

Rond 1800 werd er in Rheden, dan wel in de uiterwaarden van de IJssel, veel gejaagd op bevers. Men was voornamelijk uit op zijn gewilde pels, vlees en een markant geurende, medicinale substantie (castoreum of wel bevergeil genoemd). Dit is een substantie dat uit een klier komt van de bever, deze substantie smeert de vacht van de bever.

Vroeger werd het ook gebruikt in bittere dranken maar er zit ook salicylzuur in wat een onderdeel is van aspirine. Je snapt dan wel waarom er behoorlijk werd gejaagd op de bever.

Het was in die tijd voor velen een bron van inkomsten, net zoals de jacht op wilde zwijnen en reeën die we kennen en vast wel eens hebben gezien op de Posbank of Gelders hof. Je mag dan wel zeggen dat er veel gejaagd werd in onze gemeente.

Vanaf 1988 worden er weer bevers uitgezet in Nederland, de eerste werden geplaatst in de Biesbosch en later ook de Gelders poort, Limburg, Flevoland en Drenthe.

Met de bever gaat het nu een stuk beter. Ze duiken her en der op, dus niet alleen meer in de Biesbosch of Limburg maar je komt ze ook tegen in de IJssel in onze gemeente Rheden.

Hij wordt nog wel eens verward met een beverrat die eigenlijk kleiner is en een ronde staart heeft in plaats van een platte. Hij leeft voornamelijk van houtschors (wilgen en populieren) oever- en waterplanten en takken die het dier gebruikt om een burcht te maken of een dam.

Een dam bouwen ze om het waterpeil te beïnvloeden, de ingang van de burcht waar ze in leven ligt namelijk onder water om zo andere dieren te weren.

Een beverfamilie bestaat uit ongeveer 6 tot 8 bevers. Gemiddeld worden er jaarlijks bij een paartje twee tot drie jongen geboren, die nog drie jaar op de ouderlijke burcht blijven voordat ze hun eigen plekje gaan zoeken.

De bever kan een imposante kop-romp lengte van ruim een meter bereiken en inclusief staart kan de totaallengte wel 1.30 meter bedragen. Het zien van een bever maakt op veel mensen dan ook vaak een onvergetelijke indruk.

De bever kan een gewicht van 20 tot 30 kg bereiken. Hij heeft een brede kop met stompe snuit en een horizontaal afgeplatte en geschubde staart. Bij een zwemmende bever is meestal alleen de kop zichtbaar. Zijn dikke, waterdichte vacht is bruin. De bever heeft kleine voorpoten waarmee hij graaft en takken vasthoudt. De achterpoten met zwemvliezen zijn een stuk groter. De platte staart dient als roer en voortstuwing bij het zwemmen en wordt gebruikt als alarm door ermee op het water te slaan.

Mocht je toch eens gaan wandelen in de Uiterwaarden van de gemeente Rheden of zit je in een boot op de IJssel dan bestaat de kans dat je een bever tegen komt, je moet dan wel heel stil zijn.

De sporen van de aanwezigheid van een bever zal je veel eerder tegen komen dan de bever zelf, je moet alleen wel weten waar je op moet letten. Zoals bijvoorbeeld knaagsporen ( takken met een potloodpunt)

Waar je zeker rekening mee moet houden is dat bevers, beverburchten en oeverholen beschermd zijn, de bever is namelijk een bedreigde diersoort dat beschermd is volgens de flora faunawet. Het vernielen van burchten en dode van bevers kan gepaard gaan met behoorlijk hoge boetes.

Mocht je een bever of een verblijfplaats waarnemen dan kan je het melden bij waarneming.nl of doorgeven aan de zoogdierenvereniging.