Herdenking op 25 oktober: fusillade Joodse Arnhemmers in Velp

VELP - 80 jaar geleden werden onderaan de Pinkenberg, op de grens van Velp en Rozendaal, drie Arnhemmers werden gefusilleerd. Zoals ieder jaar is er op 25 oktober ter plaatse een herdenking. De herdenking begint om 11.00 uur en zal naar verwachting tot 11.30 uur duren.

De Arnhemmers die destijds op de Pinkenberg het leven lieten waren gemeenteraadslid Jan Klaver en zijn vrienden Harry Kuyper en Charles Mozes. Drie mannen, twee van hen half-joods (Kuyper en Mozes), die zich het lot aantrokken van zieken en bejaarden die waren achtergebleven in Arnhem na de evacuatie in september 1944.

De jaarlijkse herdenking is een initiatief van Velp voor Oranje. Coördinator Herdenken en Vieren Sandra Holtjer benadrukt het belang van herdenken in deze tijd. “Zie wat er in de wereld gebeurt. Het antisemitisme bijvoorbeeld dat de kop opsteekt. Laten we ook daarom onze ogen en oren openhouden en de mensen die voor onze vrijheid hebben gestreden blijven eren.”

Burgemeester Carol van Eert van de gemeente Rheden is aanwezig evenals vertegenwoordigers van de gemeenten Rozendaal en Arnhem en verschillende lokale en regionale organisaties. Holtjer: “Ook bestuurders van studentenverenigingen komen naar de herdenking. Daar zijn we blij mee. Jonge mensen die laten blijken dit belangrijk te vinden.”

De herdenking is bij de herdenkingssteen aan de Pinkenbergseweg ter hoogte van nr. 54. Na enkele toespraken lopen de aanwezigen iets omhoog naar de stenen Geërfdenbank die er in de oorlog al stond. Hier werden de Arnhemmers doodgeschoten. De kogelinslagen zijn in de bank nog zichtbaar.

Jan Klaver, Harry Kuyper en Charles Mozes zaten in het verzet. Na de evacuatie in september 1944 vanwege de operatie Market Garden, vormden ze een geïmproviseerde mobiele Rode Kruis-post. Charles Mozes beheerde de apotheek van enkele huisartsen op de Geitenkamp en wist zo Rode-Kruis-armbanden te bemachtigen. Harry Kuyper vervalste de noodzakelijke papieren en Jan Klaver zorgde ervoor dat de Duitsers een auto beschikbaar stelden voor hulp aan zieken en bejaarden.

Bij een controle echter vertrouwden de Duitsers de papieren niet. Charles Mozes werd aangehouden en opgesloten in het politiebureau aan de Stationsstraat in Velp. Diezelfde avond werden zijn gezin en dat van Jan Klaver door de SD gearresteerd, en de volgende dag kwamen de bezetters ook Harry Kuyper en zijn vrouw op het spoor.

De gezinnen van de drie mannen werden vrijgelaten, maar dat gold niet voor de mannen zelf. De beruchte SS-er Franz Fisher, die een villa in Velp bewoonde, kwam ter ore dat twee van de mannen half-joods waren. De zaak werd vanaf dat moment niet meer aangemerkt als het vervalsen van papieren, maar als een ‘Jodenzaak’.

Fisher liet de drie mannen in de vroege ochtend van 25 oktober 1944 naar de Pinkenberg brengen, waar ze zonder enige vorm van proces werden gefusilleerd. De lichamen lieten ze achter. Later op de avond werden die door onbekenden gevonden en ter plaatse begraven.

Meer info: www.wo2velp.nl

Het nieuws van rheden.nieuws.nl gemakkelijk volgen? Like dan ook onze Facebookpagina, volg ons op X (Twitter) of LinkedIn en Instagram of krijg gratis onze dagelijkse of Wekelijkse nieuwsbrief. 

Adverteren op rheden.nieuws.nl bel dan: Dolf Verschuren voor de prijzen en mogelijkheden 06 – 4025 3846.