COLUMN – In de lente van 2017, drie en een half jaar na mijn vrijlating, begon ik met een nieuwe poging om mijn verhaal op te schrijven. Ik was in die jaren altijd blijven verkondigen dat ik een boek zou gaan schrijven over mijn tijd in detentie, en ik wilde niet zo iemand worden die dat zijn hele leven verkondigt maar het nooit werkelijk deed.
Ik kwam er achter dat mijn eerste poging niet meer dan dat was, een poging. Maar gelukkig ook een goed beginpunt voor poging twee. Ook realiseerde ik me dat schrijven in de ik-vorm niet werkte. Ik vond het verhaal er zeikerig door worden ‘ik dit, ik dat, toen moest ik janken, bla bla bla’. Dus besloot ik in de derde persoon te gaan schrijven, over Sebastiaan Torenhof, een jongeman die toevallig precies zo was als ik en ook had meegemaakt wat ik had meegemaakt, maar ik behandelde hem als iemand anders over wie ik schreef.
Dit gaf me ook de vrijheid om af en toe stukjes te schrijven vanuit het oogpunt van andere personen. Ook gaf ik mezelf de vrijheid om sommige dingen te veranderen, naast, uiteraard, de namen van alle mensen die in het boek voorkomen.
Wat ik nu ‘mocht’ van mezelf was dingen een beetje aanpassen. Poging één was een poging geweest die 100 procent accuraat was. Alles gebeurde op het exacte moment en op de exacte manier zoals het was gebeurd. Dat kon ik nu loslaten. Ik kon twee of drie herinneringen samenvoegen om er een lopende scene van te maken. En als ik iets niet meer precies wist gaf ik mezelf de vrijheid om er iets bij te verzinnen. Ook kon ik nu dialogen schrijven, iets dat in poging één erg moeilijk was. Ik heb een aardig goed geheugen, maar ben geen Truman Capote, die zich bijna letterlijk elk gesprek dat hij hoorde kon herinneren, dus ik kon me weinig van de exacte gesprekken uit de detentie tijd herinneren. Zeker omdat een hoop van die gesprekken inmiddels vier jaar in het verleden lagen.
Maar ik herinnerde me wel delen van gesprekken, of waar we het over hadden daar. Dus met dat in mijn achterhoofd, mijn schrijfsels uit die tijd en ook van erna, ben ik begonnen met het opschrijven van mijn verhaal.
Deze keer ging het lekkerder, mede door de rust die ik in mijn leven had en door de afstand die ik inmiddels van de detentie had, zowel afstand in tijd als afstand in emotionele zin. Er waren vier jaar verstreken, en hoewel de detentie tijd nog lang niet vergeten was, had ik wel genoeg afstand om er over te kunnen schrijven zonder verstrikt te raken in mijn verdriet hierover.
Dit wil uiteraard niet zeggen dat het altijd even makkelijk was. Het gebeurde vaak dat ik, na een uurtje schrijven, bijna benauwd even mijn tuin in moest lopen en naar de lucht moest kijken om mezelf ervan te verzekeren dat ik gewoon vrij was, en om de duistere herinneringen van me af te schudden. Er waren dagen dat ik uren schreef en dat het allemaal goed ging, maar er waren ook dagen dat ik na een kwartier al zo neerslachtig begon te worden dat ik gewoon moest stoppen en even de deur uit moest. Even shoppen, of de Veluwe op, iets om mezelf te bevrijden uit die nare herinneringen.
Sommige nachten, na een dag lang schrijven, eindigde met nachtmerries. Verschrikkelijke dromen waarin ik weer vast zat in de bajes en die angst weer voelde alsof het op dat moment gebeurde. Waarna ik ’s ochtends al verdrietig wakker werd en de rest van de dag met een neerslachtig gevoel bleef rondlopen. Dat waren vervelende dagen.
Toch merkte ik, naarmate de maanden verstreken en mijn boek meer vorm begon te krijgen, dat de nachtmerries plaats begonnen te maken voor dromen. Gewone dromen waarin ik op bezoek was in de gevangenis, en waarbij het zelfs nog gezellig was ook. De eerste ochtend na zo’n droom was ik echt blij verrast, en realiseerde me voor de eerste keer hoe goed het schrijven van mijn verhaal was. Dat het echt enorm hielp bij de verwerking van mijn detentie, iets dat na al die jaren nog steeds nodig was, zo bleek.
En dat is hoe ik het nu ook zie. Ik wil mijn boek nog steeds uitgeven, niets liever dan dat, en ik hoop ook dat het door veel mensen gelezen zal worden. Maar mocht dat allemaal niet lukken dan heeft het opschrijven van mijn verhaal mij in ieder geval geholpen met het verwerken van een verschrikkelijk moeilijke tijd.
Sebastiaan is ook te volgen op: Facebook.
https://rheden.nieuws.nl/column/. Het nieuws van rheden.nieuws.nl
